Maaşlar Tehlikede! 2026 Zamları İçin Endişe Verici Gelişmeler

Türkiye'de yaşanan enflasyon belirsizlikleri, ücretli kesimlerin satın alma gücünü hızla aşağı çekiyor. Temmuz ile Eylül arasındaki üç aylık enflasyon farkının yüzde 7,5 olarak belirlenmesiyle birlikte, 2025 yılı sonu için planlanan maaş artışları üzerinde etkili olacak olan Orta Vadeli Programlar (OVP) ile Merkez Bankası (MB) Enflasyon Raporları'nda açıklanan 11 farklı hedef, ekonomik yönetimin tutarsızlığını gözler önüne seriyor.

Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) Eylül ayı enflasyonu sonrası yaptığı hesaplamalara göre, 22 bin TL olan asgari ücretin 9 aylık kaybı 6 bin TL civarını buldu. Bu durum, reel alım gücünü 16 bin TL seviyesine çekti. Milyonlarca işçiyi kapsayan toplam gelir kaybı ise 789 milyar TL’ye ulaşırken, vergi dilim kaymaları ve damga vergisi kesintileri ile bu rakam 1 trilyon 328 milyar TL’ye yükselmiş durumda.

2025 YILI ENFLASYON HEDEFLERİ...

Kamu sektöründe 4 milyon memur ve sözleşmeli personelin maaşlarına yönelik benzer enflasyon etkileri de eklenince, kamu ve özel sektördeki toplam kayıp 3 ila 3,5 trilyon TL civarında hesaplanıyor. Emekliler de dahil edildiğinde bu rakam, trilyonlarca lirayı buluyor. Enflasyona endekslenmeyen geniş kesimlerin milli gelirden aldığı pay yıldan yıla düşerken, ücret ödemelerinin gayri safi yurt içi hasıladaki (GSYH) oranı sürekli olarak geriliyor. Eski Gelirler Genel Müdürü ve Hazine Müsteşarı Prof. Nevzat Saygılıoğlu, bu tutarsızlıkları "tahterevalli" benzetmesiyle nitelendiriyor ve 2025 yılının enflasyon hedeflerini aşağıdaki gibi sıralıyor:

• 2023-2025 OVP hedefi yüzde 9,9
• 2024-2026 OVP hedefi yüzde 15,2
• 2025-2027 OVP hedefi yüzde 17,5
• 2026-2028 OVP hedefi yüzde 28,5
• MB Enflasyon Raporu 2024-I hedefi yüzde 36
• MB Enflasyon Raporu 2024-II hedefi yüzde 38
• MB Enflasyon Raporu 2024-III hedefi yüzde 38
• MB Enflasyon Raporu 2024-IV hedefi yüzde 21
• MB Enflasyon Raporu 2025-I hedefi yüzde 24
• MB Enflasyon Raporu 2025-II hedefi yüzde 24
• MB Enflasyon Raporu 2025-III hedefi yüzde 25-29 aralığında; orta noktası yüzde 27.

Bu hedefler arasındaki büyük fark, yüzde 9,9 ile yüzde 38 arasında ciddi bir uçurum olduğunu gösteriyor ve "ya tutarsa" yaklaşımını gözler önüne seriyor. Prof. Saygılıoğlu, ayrıca geçen yıl belirlenen yüzde 21 hedefinin, yüzde 44,38 oranında gerçekleştiğini hatırlatarak, asgari ücretteki artışın sadece yüzde 30 ile geçiştirildiğini eleştiriyor. Eylül itibarıyla TÜİK verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 33,29 olarak belirlenirken, İstanbul Ticaret Odası'na (İTO) göre bu oran yüzde 40,75 ve ENAG göre ise yüzde 63,23 seviyesine ulaşmış durumda. 2025 OVP hedefi yüzde 28,5, MB tahmin aralığı ise yüzde 25-29 olarak belirlenmiş durumda.

2026 YILI ZAM ORANLARI NE OLACAK?

2026 yılı Ocak ayı zamları konusunda endişeler giderek artıyor. Temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapılmamış olması ve mevcut tartışmaların arasında yüzde 20 civarındaki artış önerileri bulunuyor; memurlar için ise toplu sözleşme zammının yüzde 11 olması öngörülüyor. Eğer Ekim, Kasım ve Aralık aylarındaki enflasyon oranları yüzde 2’de kalırsa, memur ve emekliler arasındaki fark yüzde 13,5 seviyesine yükselebilir. Daha düşük bir enflasyon gerçekleşmesi halinde Ocak zammı da gerileyecek. İşçi ve iktidar arasındaki Asgari Ücret Komisyonu'ndan çıkacak olan yüzde 20'lik karar, yılsonu enflasyonunun gerisinde kalacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "enflasyon düşüyor" açıklamalarına rağmen, tutarsız hedefler 2026 yılında milyonlarca insanı daha da fazla zor durumda bırakma riski taşıyor.

Kasım ayında yayımlanacak olan MB 2025-IV Raporu ile birlikte iki yeni hedef daha eklenecek ve toplam hedef sayısı 13'e yükselecek. Ağustos ayında "ara hedef" uygulamasına geçilmişken, Eylül ayı hedeflerinin güncellenmesi de maaş zamlarında ekstra bir karmaşa yaratacak. Uzmanlar, 23 yıllık AKP yönetiminde, yüzde 5'lik orta vadeli hedefe hiç ulaşılamadığını belirtiyor. DİSK-AR, örgütlenmeyi tek çözüm olarak görmekteyken, ekonomistler kalıcı mali disiplin ve gerçekçi hedefler talep ediyor.